Paragraaf 1 - Lokale heffingen

U leest in deze paragraaf informatie over het gevoerde beleid en de gerealiseerde opbrengsten van de gemeentelijke belastingen en heffingen. Het betreft zowel heffingen waarvan de bestedingen gebonden zijn (afvalstoffenheffing, rioolheffing, leges en lijkbezorgingsrechtenrechten) als heffingen waarvan de bestedingen ongebonden zijn (onroerende zaakbelastingen). Bij een onder- of overschrijding van meer dan € 50.000 wordt er een toelichting op gegeven. 

Uitgangspunt bij het bepalen van de gewenste opbrengst van de gemeentelijke belastingen in 2023 is dat de gemeentelijke belastingen zo laag mogelijk worden gehouden en waar mogelijk gematigd. Daarnaast mogen de opbrengst van de gebonden heffingen niet meer zijn dan de kosten die we maken. In het overzicht van de gerealiseerde kostendekking is te zien in welke mate de gerealiseerde opbrengsten niet meer zijn dan de gerealiseerde kosten. Een algemeen uitgangspunt is een stijging van 3% en/of maximaal kostendekkende tarieven. 

De woonlasten bestaan uit de onroerende zaakbelastingen, afvalstoffenheffing en rioolheffing. Verder in deze paragraaf, onder lokale woonlasten, wordt de ontwikkeling van de woonlasten en de tarieven in 2023 ten opzichte van 2022 weergegeven en beschreven.

Hierna treft u een totaal overzicht aan van de geraamde en gerealiseerde opbrengsten van de gemeentelijke belastingen en de gebonden heffingen.

Toelichting

Onroerende zaakbelasting
In 2023 zijn er over de voorgaande jaren (2021 en 2022) aanslagen OZB niet-woningen opgelegd. Hiermee zijn nagekomen baten gerealiseerd. Daarnaast zijn er als gevolg van bezwaren minder OZB- verminderingen toegekend dan begroot. Dit heeft geleid tot een incidentele extra opbrengst.

Afvalstoffenheffing
In 2022 is het variabel tarief nieuw ingevoerd. Net als vorig jaar, zijn er ook in 2023 meer aanbiedingen en ledigingen van restafval, middels de minicontainers, geweest dan waar aanvankelijk bij de raming van was uitgegaan. Dit heeft geleid tot een fors hogere opbrengst van de afvalstoffenheffing.    

Rioolheffing
Naast de toekenning van meer bezwaren (€ 62.000) dan in de begroting was voorzien, zijn er in 2023 minder groot waterverbruikers die zijn betrokken in de rioolheffing niet-woningen. Het voorgaande heeft geleid tot incidenteel minder opbrengst rioolheffing. 

Lijkbezorgingsrechten
De hogere opbrengsten komen onder meer door ontvangsten die betrekking hadden op 2022; o.a. de achterstallige betalingen die alsnog geïnd zijn. Ook is 2023 financieel volledig afgerond. Daarnaast zijn er meer uitvaarten geweest. Ook levert de uitgifte van enkele onbepaalde tijd graven een hogere opbrengst op. 

Leges Burgerzaken
In 2023 is het aantal aangevraagde reisdocumenten en rijbewijzen hoger dan oorspronkelijk begroot. Hierdoor zijn de rijksafdrachten hoger, maar ook de inkomsten op gemeenteleges. Dit resulteert in een positief eind saldo.
Aan de hand van het VNG-model verlopen reisdocumenten en een prognose van de RDW worden de aantallen begroot. Hogere daadwerkelijke aantallen dan begroot kunnen diverse oorzaken hebben, zoals het weer vrij kunnen reizen na de corona periode en de Brexit, waardoor inwoners alleen nog met een paspoort naar Engeland kunnen en niet meer op een identiteitskaart.  

Leges Omgevingsvergunning & APV
In 2023 is een overschot van de legesinkomsten gerealiseerd. Waar € 523.500,- was geraamd is uiteindelijk € 959.231 gerealiseerd. Deels komt dit doordat inkomsten door de toename van bouwkosten hoger uitvielen dan de oorspronkelijke ramingen. Daarnaast zijn een aantal woningbouwprojecten, zoals projecten Mariput, Vogelbuurt, en een aantal vrije kavelwoningen eind 2023 ingediend, zodat zij onder oude regelgeving worden behandeld.

De mate van kostendekking ziet er als volgt uit: 

Indien de belastingplichtige niet, of slechts met veel moeite,  de aanslag kan betalen, kan deze onder wettelijk vastgestelde voorwaarden in aanmerking komen voor geheel of gedeeltelijke kwijtschelding. De behandeling van kwijtscheldingen loopt via het SVHW. 

In onderstaand overzicht is een vergelijking gemaakt tussen de geraamde en de gerealiseerde kwijtschelding gemeentelijke belastingen. 

Uit het overzicht hieronder blijkt dat het aantal ingediende kwijtscheldingsverzoeken in 2023 ten opzichte van 2022 met 410 is gestegen, wat bijna een verdubbeling is van het aantal ten opzichte van 2022. Dit lijkt een landelijke ontwikkeling te zijn, die wordt veroorzaakt door de landelijk financieel-economische situatie, die behoorlijk impact heeft gehad op de financiële situatie van huishoudens. Het percentage toegekende kwijtscheldingsverzoeken is gestegen van 75% naar 77%. Het aantal steeg van 378 naar 706 toegekende kwijtscheldingsverzoeken. 

Verzoeken kwijtschelding	2022	2023
Totaal	507	917
Gehonoreerd	378	706
Afgewezen	129	211

Het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (Coelo) van de Rijksuniversiteit Groningen brengt jaarlijks het niveau en de ontwikkeling van de lokale lasten in beeld. Bij het vergelijken van de woonlasten wordt onder andere gekeken naar de OZB, afvalstoffenheffing en rioolbelasting. Het Coelo brengt hierover jaarlijks de ‘Atlas van lokale lasten’ uit, met daarin informatie over alle gemeenten in Nederland. De bron van de hierna volgende grafieken is de ‘Atlas van lokale lasten 2023’. 
 
Hierna wordt de ontwikkeling van de woonlasten in 2023 ten opzichte van 2022 weergegeven. Daarna volgt een vergelijking tussen de lokale lastendruk van de gemeente Albrandswaard met die van omliggende gemeenten en een vergelijking met gemeenten met de laagste en de hoogste woonlasten landelijk gezien. 

Er wordt onderscheid gemaakt tussen de volgende situaties: 
A. Woonlasten van huishoudens met een koopwoning (eigenaar-bewoner)
B. Woonlasten van huishoudens met een huurwoning (huurder-bewoner)

De geselecteerde gemeenten zijn bedoeld om een beeld te geven van: 
(a) woonlasten van Albrandswaard in vergelijking met die van de aangrenzende gemeenten;
(b) vergelijking met woonlasten in de goedkoopste en duurste gemeenten in het land.

Woonlastenontwikkeling in Albrandswaard 
De woonlasten bestaan uit de onroerende zaakbelastingen woningen, afvalstoffenheffing en rioolheffing. De ontwikkeling van de woonlasten voor de verschillende huishoudens ziet er als volgt uit. 

Vergelijking binnen de BAR-gemeenten en qua inwonerstal vergelijkbare gemeenten 
In deze vergelijking betaalt een eigenaar-bewoner in de gemeente Duiven een van de laagste woonlasten. In de gemeente Voorschoten betalen ze in vergelijking met Albrandswaard meer aan woonlasten. Dit blijkt uit de volgende grafieken. 
 
A. Woonlasten van huishoudens met een koopwoning (eigenaar-bewoner)
 

B. Woonlasten van huishoudens met een huurwoning (huurder-bewoner)
 

Landelijke woonlastenvergelijking 
In de volgende vergelijking is landelijk gezien zowel de gemeente met de laagste woonlasten als de gemeente met de hoogste woonlasten opgenomen. Ten aanzien van de eigenaar-bewoner kent de gemeente Aalten de laagste woonlasten voor een eenpersoonshuishouden en voor een meerpersoonshuishouden. De hoogste woonlasten worden in de gemeente Bloemendaal betaald. 
Met betrekking tot huurders blijft Nijmegen nog steeds een erg aantrekkelijke gemeente qua woonlasten; de woonlasten voor huurders zijn daar het laagst. West Betuwe is in 2023 de duurste gemeente voor huurders. De volgende grafieken laat dit zien.  

A. Woonlasten van huishoudens met een koopwoning (eigenaar-bewoner)
 

B. Woonlasten van huishoudens met een huurwoning (huurder-bewoner)